Cpufrequtils (Türkçe)
From ArchWiki
i18n |
---|
Türkçe |
English |
Русский |
Español |
Português |
简体中文 |
Contents |
Özet
- Not: Cpufrequtils'in cpufreqd ile hiçbir alakası bulunmamaktadır. cpufreqd ve cpufreq'i ASLA birlikte çalıştırmayın.
Cpufreutils dizüstü ve yeni nesil masaüstü bilgisayarlarda bulunan teknoloji ile işlemci frekansı ölçekleme yapmayı sağlayan bir araçlar bütünüdür. Sistem yüküne veya etkin güç şemasına göre işlemcinin frekansını otomatik veya belirlediğiniz seviyede tutmaktadır. Mesela, cpufrequtils ile 2Ghz'de çalışan dizüstü bilgisayarınızı bataryadan çalışırken 1GHz'e indirebilirsiniz. Böylece daha uzun bir batarya ömrü, daha düşük işlemci sıcaklığı ve daha az fan gürültüsü alırsınız.
Pm-utils ile birlikte kullanıldığında , dizüstü bilgisayar kullanıcılarına bütün bir güç yönetimi sağlamaktadır.
Kurulum
cpufrequtils paketi Extra deposunda bulunmaktadır. Dolayısıyla, kurmak için şu komutu vermeniz yeterlidir:
# pacman -S cpufrequtils
Yapılandırma
İşlemci ölçekleme yapılandırması 3 aşamadan oluşmaktadır:
- İlgili işlemci frekansı sürücüsünü yüklemek
- Ölçekleme yöneticisini çalıştırmak
- Frekans ölçekleme servisini başlatmak (isteğe bağlı)
İşlemci Frekansı Sürücüsü
İşlemci ölçeklemesinin düzgün çalışması için, işletim sisteminizin, işlemcinizin limitlerini bilmesi gerekir. Bunu gerçekleştirmek için işlemcinize uygun çekirdek sürücüsünü yüklemeniz gerekmektedir.
Modern dizüstü bilgisayarlar ve masaüstü bilgisayarlar acpi-cpufreq sürücüsünü kullanmaktadır, diğer seçenekler ise p4-clockmod, powernow-k6, powernow-k7, powernow-k8, ve speedstep-centrino seçenekleridir.
Modülü (sürücüyü) elle yüklemek için:
# modprobe acpi-cpufreq
Gerekli modüllerin başlangıçta otomatik olarak yüklenmesi için /etc/rc.conf dosyanızdaki MODULES satırına ekleyebilirsiniz. Mesela:
MODULES=( acpi-cpufreq vboxdrv fuse fglrx iwl3945 ... )
Gerekli modülü yükledikten sonra, işlemciniz hakkındaki ayrıntılı bilgiye şu şekilde ulaşabilirsiniz:
$ cpufreq-info
Intel Core™2 Duo T5600 için örnek bir cpufreq-info çıktısı şu şekildedir.
cpufrequtils 005: cpufreq-info (C) Dominik Brodowski 2004-2006 Report errors and bugs to cpufreq@vger.kernel.org, please. analyzing CPU 0: driver: acpi-cpufreq CPUs which need to switch frequency at the same time: 0 hardware limits: 996 MHz - 1.83 GHz available frequency steps: 1.83 GHz, 1.33 GHz, 996 MHz available cpufreq governors: ondemand, powersave, performance current policy: frequency should be within 1.83 GHz and 1.83 GHz. The governor "performance" may decide which speed to use within this range. current CPU frequency is 1.83 GHz. analyzing CPU 1: driver: acpi-cpufreq CPUs which need to switch frequency at the same time: 1 hardware limits: 996 MHz - 1.83 GHz available frequency steps: 1.83 GHz, 1.33 GHz, 996 MHz available cpufreq governors: ondemand, powersave, performance current policy: frequency should be within 1.83 GHz and 1.83 GHz. The governor "performance" may decide which speed to use within this range. current CPU frequency is 1.83 GHz.
Ölçekleme Yöneticisi (İşlemci Güç Şemaları)
Ölçekleme yöneticisi işlemci için daha önceden hazırlanmış güç şeması gibi düşünülebilir. Bu yöneticiler, kpowersave ve gnome-power-manager gibi programlar tarafından kullanılabilmek için çekirdek modülü olarak yüklenmelidirler. İstediğiniz kadar ölçekleme yöneticisi yükleyebilirsiniz; ancak unutmayın ki ne kadar yüklerseniz yükleyin sadece bir tanesi etkin olan kullanılacaktır.
Kullanılabilir ölçekleme yöneticileri:
- performance (öntanımlı) -- Bu güç yöneticisi çekirdekle gömülü gelir ve işlemciyi en son frekansta kullanır
- cpufreq_ondemand (tavsiye edilen) -- Sistem yüküne göre işlemci frekansını dinamik olarak artırır/azaltır
- cpufreq_conservative -- ondemand'e benzerlik gösterse de ondemand'e nazaran daha az dinamiktir.
- cpufreq_powersave -- İşlemciyi minimum hızda çalıştırır
- cpufreq_userspace -- Kullanıcı tanımlı işlemci hızı belirlemeyi sağlar
İstediğiniz ölçekleme yöneticilerini /etc/rc.conf dosyanızdaki MODULES satırına ekleyerek açılışta otomatik yüklenmesini sağlayabilirsiniz. Mesela:
MODULES=(acpi-cpufreq cpufreq_ondemand cpufreq_powersave vboxdrv fuse fglrx iwl3945 ... )
Bundan farklı olarak, işlemci yöneticilerini elle cpufreq-set komutu ile (root olarak) çalıştırabilirsiniz. Lakin bu komutla ayarladığınız işlemci frekansı sistemi yeniden başlattığınızda veya kapatıp açtığınızda kaydedilmeyecektir. Mesela:
# cpufreq-set -g ondemand
cpufreq-set hakkında daha detaylı bilgiye cpufreq-set --help veya man cpufreq-set komutunu vererek ulaşabilirsiniz.
Servis Kipi
cpufrequtils ayrıca bir sistem servisi sunarak işlemci ölçeklemesini kpowersave ve benzeri uygulamaya gerek duymadan çalıştırmanızı sağlar. Hafif masaüstü ortamları kullanan kullanıcılar için daha etkin bir çözüm yoludur. (Openbox vs.)
Servisi başlatmadan önce, /etc/conf.d/cpufreq dosyasını, ihtiyaçlarınız doğrultusunda, kullanmak istediğiniz ölçekleme yöneticisini tanımlayarak düzenlemeniz gereklidir. Mesela:
#configuration for cpufreq control # valid governors: # ondemand, performance, powersave, # conservative, userspace governor="ondemand" # valid suffixes: Hz, kHz (default), MHz, GHz, THz min_freq="1GHz" max_freq="2GHz"
Not: İşlemcinin minimum ve maksimum değerleri işlemci sürücüsü (mesela, acpi-cpufreq) yüklendikten sonra cpufreq-info komutu verilerek öğrenilebilir. Buna rağmen, bu değerler isteğe bağlıdır. min_freq ve max_freq satırlarını silebilirsiniz. Çünkü çekirdek otomatik ayarlanacaktır.
Cpufreq yapılandırma dosyası ayarlandıktan sonra cpufreq servisini başlatabilirsiniz:
# /etc/rc.d/cpufreq start
Servisin sistem açılışında otomatik çalıştırılmasını istiyorsanız, cpufreq 'i /etc/rc.conf 'da DAEMONS satırına ekleyin. Mesela:
DAEMONS=(syslog-ng hal cpufreq dhcdbd networkmanager !network !netfs @alsa @crond @cups @fam @ntpd @sshd)
Diğer Kaynaklar
İşlemci Frekansı Ayarlama - işlemci frekansı ayarlamaya yönelik diğer ayarlar
Pm-utils - Hibernate/Suspend framework provided by the OpenSUSE community (Arch Wiki Entry)